Atılan Mühendislik

Davlumbazın işi cebri veya doğal yolla altında pişen yemeklerin buhar, yağ ve kokularının güvenli ve sağlıklı bir şekilde bina dışına atılmasını sağlamaktır. Bu sırada yemek buharı ile birlikte davlumbaz ve hava kanallarına yemek yağları da taşınır. Havadan ağır yağlar, filtrelere ve/veya kanallara yapışırlar. Dönem dönem davlumbaz ve hava kanalı temizliği yapılarak bu biriken yağlar temizlenmelidir. Yeterince sık temizlenmeyen veya ulaşılamayacak noktalarda biriken yağlar yangın riski ortaya çıkarırlar. Davlumbaz bacalarından çıkan hava kanalının mutfaktan çıktığı noktaya yağ toplama çekmecesi konması iyi bir önlem olacaktır.

Davlumbaz filtrelerinde ve kanalların ulaşılamayan noktalarında biriken yağlar aşırı sıcak hava veya çıplak alev ile temas ettiklerinde yangına neden olurlar.

Davlumbaz altında parlayan fritöz veya yağ kızartma tencereleri en sık karşılaşılan yangın nedenleridir. Davlumbaz altında mangal kurmak, döner tezgâhı kullanmak da yine aşırı sıcak nedeniyle biriken yağları tutuşturabilir.

Bir davlumbaz altında yangın çıktığında iki kademe tehlike ile karşı karşıya kalırız. Yanan tencere, tava ve ekipmanın mutfağa ve personele zararı birinci kademe tehlikedir. Bu kademede en tehlikeli durum parlayan yağa su ile müdahale edilmesi sonucu yağın sıçrayacak personele zarar vermesi ve yangının tüm alanlara yayılmasıdır. Yanan yağa kesinlikle su ile müdahale edilmemelidir; yağa su ile müdahale edilmesi sonucu oluşacak parlamaya ait iki video aşağıda bilginize sunulmuştur.

İkinci kademe tehlike ise davlumbaz altında başlayan yangının hava kanalı boyunca ilerlemesi ve havalandırma cihazına kadar ulaşarak yangını havalandırma cihazı ve çatıya yaymasıdır. İlerlemiş ve durdurulamayan bir davlumbaz içi yangınından karşımıza çıkacak tablo, hava kanalının geçtiği her alanda yangın riski oluşması ve ardından da yanan havalandırma cihazının çatıyı tutuşturmasıdır. Çatı yangınlarının önemli bir kısmı mutfak davlumbazları yüzünden başlamaktadır.

Onaylı ve sertifikalı bir davlumbaz içi yangın söndürme sistemi kullanmak risklerinizi minimize edecektir. Onaylı ve dikkatli monte edilmiş bir sistem sizi birçok tehlikeden koruyacaktır. Firmamız tarafından da temsil edilen UL listeli ve FM onaylı Ansul marka bir sistemin davlumbaz içinde yangını nasıl söndürdüğüne ait video aşağıda bilginize sunulmuştur. İyi bir sistem hayat kurtarır, iyi bir sistem tesisinizi kurtarır, onaylı ve sertifikalı bir sistem sigorta primlerinizi düşürür.

Videonun ilk kısmında Ansul R-102 sistemi ile basitçe söndürülen bir mutfak yangının eğer otomatik söndürme sistemi olmasaydı; konvansiyonel yöntemler ile hangi aşamalara çıkacağını ve klasik metotların bir endüstriyel mutfak yangınında nasıl yetersiz kalabileceğini görüyoruz.

Binaların yangından korunması hakkında yönetmelik 57. Maddesi 100 kişiden fazla kişiye aynı anda yemek pişiren her mutfakta davlumbaz içi yangın söndürme sistemlerini zorunlu kılmıştır. İlgili yönetmelik maddesi aşağıda bilginize sunulmuştur. Burada önemli olan sadece yasak savmak için herhangi bir davlumbaz içi söndürme sistemi değil; tehlike anında sizi kurtarabilecek onaylı ve düzgün montajı yapılmış bir davlumbaz içi yangın söndürme sistemi kurmaktır. Ayrıca uyarmak isteriz ki; davlumbaz içi yangın söndürme sistemlerinde paslanmaz çelik boru tesisatı kullanılmasının zorunlu olduğunu unutmamalıyız.
MADDE 57-
(1) Konutlar hariç olmak üzere, alışveriş merkezleri, yüksek binalar içinde bulunan mutfaklar ve yemek fabrikaları ile bir anda 100'den fazla kişiye hizmet veren mutfakların davlumbazlarına otomatik söndürme sistemi yapılması ve ocaklarda kullanılan gazın özelliklerine göre gaz algılama, gaz kesme ve uyarı tesisatının kurulması şarttır.
(2) Mutfakların bodrumda olması ve gaz kullanılması hâlinde, havalandırma sistemleri yapılır. İkinci bir çıkış tesis edilmeksizin gaz kullanılması yasaktır.
(3) Mutfak ve çay ocakları binanın diğer kısımlarından en az 120 dakika süreyle yangına dayanıklı bölmeler ile ayrılmış biçimde konumlandırılır. Bölme olarak ahşap ve diğer kolay yanıcı maddeler kullanılamaz.
(4) LPG kullanılan mutfaklarda, LPG tüpleri bodrum katta bulundurulamaz. LPG kullanılan mutfakların bodrum katta olması hâlinde; gaz algılayıcının ortamdaki gaz kaçağını algılayıp uyarması ile devreye giren ve gaz akışını kesen, otomatik emniyet vanası veya ani kapama vanası gibi bir emniyet vanasının ve havalandırmanın bulunması gerekir.
(5) Mutfaklarda doğalgaz kullanılması hâlinde, 112 nci maddede belirtilen esaslara uyulması şarttır.

2013 YILININ RAMAZAN GÜNLERİNDE NE OLDU:

Ramazan Ayının ikinci haftası sahur hazırlığı için çalışan yemekhane ekibi, tekli büyük ocağın üstüne koydukları büyük ve derin tencerede kızartma yağını kızdırmaya çalışıyordu; patates kızartılacak, sahur zamanı vardiya ekibine verilecekti. Saatler gece yarısını az geçe, yemekhane vardiya değişim zamanı geldi. Diğer vardiya mutfağa girmeden önce, üstlerini değiştirmek için soyunma odasına giden ekip, mutfağı boş; yağ tenceresinin altını açık bırakarak ve ocağı sonuna kadar açarak ölümcül hatayı yapmıştı.

NE OLABİLİRDİ:

Ramazan Ayının ikinci haftası sahur hazırlığı için çalışan yemekhane ekibi, tekli büyük ocağın üstüne koydukları büyük ve derin tencerede kızartma yağını kızdırmaya çalışıyordu; patates kızartılacak, sahurda ekibe verilecekti. Saatler gece yarısını az geçe, yemekhane vardiya değişim zamanı geldi. Diğer vardiya mutfağa girmeden önce, üstlerini değiştirmek için soyunma odasına giden ekip, mutfağı boş; yağ tenceresinin altını açık bırakarak ve ocağı sonuna kadar açarak ölümcül hatayı yapmıştı.

Saat 00.23'te kızışan yağ tencerede alev aldı.
Saat 00.24'te mutfakta bulunan duman dedektörü ilk alarmı verdi.
Yakındaki giriş güvenlik noktasından ilk görevli çok kısa sürede mutfağa ulaştı. Yemekhaneye girdiğinde dumanı fark eden güvenlik görevlisinin mutfağa girmesi saniyeler aldı.

Davlumbaz içi otomatik yangın söndürme sistemi yoktu. Tüple müdahaleye karar verdi. En yakındaki tüple aleve doğru müdahaleye başladı. Tencere derin ve genişti, yandan basınçla gelen toz yanan yağı tencereden taşırdı; yangın bir anda büyüdü. Görevli eğitimli ve dirayetliydi; ikinci tüple müdahaleye devam etti. Alevler filtre altından bacaya ulaştı. Diğer güvenlik ekibi üyelerinin yardımı ile davlumbaz altında yangın birkaç dakika içinde söndürüldü. Alarm durumunu haber alan bakım ekibi, idari binaya doğru giderken bacadan çıkan dumanları gördü. Davlumbaz yangını ihbarı ortada olduğu için garipsemediler; normal olarak değerlendirdiler; ekip yemekhaneye doğru devam etti. Sönmüş tencere ve etrafa beraber bakarlarken hala metal buruşma seslerinin gelmesini çok hayra yormadılar ama yapacak çok iş vardı, bacaya bakmak kimsenin aklına gelmedi.

Saat 00.32 Yemekhane klima cihazı çatıda alev aldı.
Saat 00.33 Çatı bitüm esaslı yalıtım membranı alev aldı.
Saat 00.34 Yemekhaneden çatıya 3 kat boyunca yanmaya devam eden hava kanalı 2 noktada birden patladı.
Saat 00.38 İtfaiye gelene dek tesisin yangın söndürme ekibi 3 farklı noktada saldırıya başladı. Gece vardiyasıydı; adam ve ekipman yetersizdi. Ekip çok eğitimli ama problem 3 ayrı yerde idi.
Saat 00.45 İlk itfaiye arabası boş tank ve iki görevli ile geldi.
Saat 00.50 Vardiya amiri tüm ekibini idari binadan çekti; idari bina terk edildi. Yeni hedef üretim alanını korumaktı.
Saat 01.00 Aşırı yorulan ekip hata yapmaya başladı; art arda ufak kazalar olmaya başladı. Korkulanın olmaması için tüm duaları içinden ve dışından okuyan vardiya amiri riske girmemeye karar verdi; genel tahliye; hedef can güvenliği…
Saat 01.05 Sigortayı aramak için henüz erken; neyse ki tüm ekip iyi durumda.

SORU: Gerçekte olan ilk kısımda yazıyor, çokça korku; bol azar ve iyi temizlik harici bir risk yaşanmadı.

Detaylı sorularınız için;
info@atilan.com.tr adresine mail atabilirsiniz veya 0312 4725355 numaralı telefondan bize ulaşabilirsiniz.

RİSK UYARISI